Formule 1:
banden wisselen zonder verspilling

Ik heb eerder geschreven over het verkorten van de doorlooptijd. Weet je nog het verhaal over de drukkerij en de verffabriek? Binnen Lean is de levertijd heel belangrijk. Je wilt je klant tenslotte niet laten wachten.

Kleine productieseries

Binnen Lean manufacturing (de productievariant van Lean), wil je zo klein mogelijke productieseries maken. Het liefst volgens de methode “Make to Order“, dus produceren per order. Grote productieseries zonder bestellingen zorgen voor voorraad, wachttijd en risico en zoals je weet zijn dat vormen van verspilling.

Maar tussen de series moeten machines worden omgesteld. En stilstand, met name van de Bottlenecks kost een hoop geld. Het is een kwestie van rekenen: bij langere omsteltijden moeten de series groter worden. Daarom wil je de omsteltijd zo kort mogelijk maken, want dat maakt kleinere productieseries mogelijk en rendabel.

Omsteltijd verkorten

Om de omsteltijd te verkorten bestaat een techniek: SMED, of Single Minute Exchange of Die. Het bekendste voorbeeld van SMED is de Formule 1 auto in de pits: binnen enkele seconden worden alle vier de banden gewisseld. Hoe lang duurt dat bij jouw eigen auto? Ik ben er zomaar 20 minuten mee bezig.

SMED-methode

De SMED-methode onderscheidt interne en externe activiteiten. Interne activiteiten zijn activiteiten die worden uitgevoerd tijdens stilstand van de machine. Externe activiteiten worden uitgevoerd vóór of na de stilstand.

Vier stappen

Als je SMED gaat toepassen doe je dat in vier stappen. Let op! Deze stappen leiden tot verregaande standaardisatie. Daar zal je team misschien aan moeten wennen, maar het is echt nodig.

1. Verplaats interne activiteiten.

   Welke activiteiten hoeven niet tijdens de stilstand plaats te vinden? Verplaats die naar vóór of ná de stilstand.

2. Maak van interne externe activiteiten

   Welke interne activiteiten kun je zo aanpassen dat ze buiten de stilstand kunnen plaatsvinden? Bij de Formule 1 is dat door de organisatie geregeld: tanken mag niet meer tijdens de wedstrijd plaatsvinden. Dus zorg dat de tank zo groot is, dat je tijdens de pitstop niet meer hoeft te tanken.

3. Verkort de tijdsduur van zowel interne als externe activiteiten

   Bijvoorbeeld:

   • Klemmen of bajonetsluitingen in plaats van schroeven
   • Onderdelen samenvoegen en zo maar één onderdeel monteren in plaats van een aantal.
   • Als je toch met schroefdraad moet werken: geen lange draadeinden, maar alleen het laatste stukje schroefdraad laten zitten.
   • Poka Yoke: dus alles zo maken dat het maar op één manier gemonteerd kan worden
   • Één soort schroeven, moeren en bouten gebruiken. Dan kun je niet de verkeerde pakken
     Etcetera

4. Begin opnieuw met stap 1, om verder te verbeteren.

Nadat je een keer of drie deze stappen hebt doorlopen is de omsteltijd spectaculair gedaald.

Overal toepasbaar

Maar wat heb je daar nu aan in een kantooromgeving, in de zorg, of in een handelsonderneming?

Met een beetje creativiteit kun je dit overal toepassen. Ga daarbij altijd uit van de Lean definitie van een probleem:

Een probleem is iets dat het bereiken van de gewenste situatie verhindert.

Dus:

• Waardoor kan ik een hypotheekofferte niet binnen een uur maken?
• Wat is de reden dat ik de machine niet binnen een minuut weer aan de praat heb?
• Waarom duurt het klaarmaken van een operatiekamer langer dan een kwartier?
• Wat houdt me tegen om als thuiszorger per dag 6 uur echt zorg aan mijn lieve oudjes te verlenen?

Blokkades op een rijtje

Als je die vragen stelt, krijg je de blokkades op een rijtje. En dat zijn activiteiten die niet bijdragen aan je doel.

En als je dat lijstje heb, weet je precies waar je mee moet stoppen, of wat je moet minimaliseren. En als het grootste obstakel is geëlimineerd, dan begin je aan de één na grootste. Wedden dat jij op die manier ook je benodigde tijdsduur spectaculair kan verminderen?

Grand Prix van Italië

En als je komende week allerlei doorlooptijden hebt verkort, dan kijk je komend weekend misschien wel met andere ogen naar de Grand Prix op het circuit van Monza. En misschien krijg je dan nog wel meer goede ideeën.