Respect voor de mens is niet lief

Ik heb in het verleden vaak interim-opdrachten gedaan. Dan was ik manager of teamleider van één of enkele afdelingen. Altijd was er een bepaalde bedoeling met mijn inzet. Soms moesten medewerkers klantgerichter worden, een andere keer ging het om samenvoegen van afdelingen. Maar ook enkele keren om een sanering van een afdeling. Als ik klaar was, dan zou de afdeling bijvoorbeeld half zo groot zijn. Dat waren niet altijd makkelijke opdrachten. En zeker voor de medewerkers had het een enorme impact op hun leven en hun werk.

Geen dubbele agenda

Maar toch kreeg ik bijna altijd het vertrouwen van medewerkers. Waarom? Omdat ik niet kan werken met een dubbele agenda. Het eerste wat ik deed was de medewerkers op zo snel mogelijk bij elkaar roepen en open en eerlijk vertellen van mijn opdracht. En dat is soms niet de leukste boodschap.

Maar juist doordat ik direct vertelde wat de bedoeling was, kon ik in gesprek blijven met de mensen. Ze waren blij dat ze duidelijkheid hadden. Ik kon ze geen zekerheid geven, maar wel vertellen wat hun keuzemogelijkheden waren. En dat probeerde ik kristalhelder te maken: zij moesten kiezen. En als zij geen keuze maakten, zou ik dat moeten doen.

Schandalig!

Maar heb je dan een keuze als de helft van de afdeling eruit moet? Ja natuurlijk! Je kunt er voor kiezen om te gaan solliciteren en de ontslagronde voor te zijn. Of om te kijken welke functies en kwaliteiten er in de toekomst nodig zijn en je daarin te bekwamen.

Ik vroeg me altijd af hoe het kwam dat mijn opdracht, het doel en de achtergrond daarvan bijna altijd een verrassing was. Blijkbaar waren de toekomstplannen niet voldoende gecommuniceerd. Dat vind ik schandalig!

Human capability to learn and to grow

Lean gaat uit van respect voor de mens. Het is één van de belangrijkste pijlers van de Lean filosofie. Maar wat betekent dat precies? Nou, in ieder geval niet dat je altijd aardig bent voor je medewerkers. Of alles maar goed vindt.

Mike Rother heeft het boek “Toyota Kata” geschreven. Hij heeft het Lean van Toyota diepgaand bestudeerd. En over het begrip “respect voor de mens” stelt hij “that it’s disrespectful of people to not utilize their human capability to learn and to grow.”
Het is dus disrespectvol om niet het vermogen van mensen te gebruiken om te leren en te groeien.

Niet lief of aardig

Respect voor mensen is niet lief. Het is wel het beste van je mensen verwachten. Ze uit te dagen slimme oplossingen te verzinnen en daardoor beter te presteren dan gisteren. Maar respect is ook het vertrouwen dat ze dat inderdaad kunnen. Het betekent dat je ze duidelijkheid geeft, als ze het goed gedaan hebben, maar ook als het niet goed genoeg is. Het betekent dat jij niet voor ze kiest, maar ze zelf keuzes laat maken en ze daarmee als volwassen en professionele medewerkers behandelt.

Door hoge eisen aan mensen te stellen en de lat elke keer hoger te leggen, daag je ze uit om te leren en beter te worden. Niet uit winstbejag, voor je eigen bonus of om in een goed blaadje te komen bij de directie, maar omdat je dat aan je medewerkers verplicht bent. Om ze trots naar huis te laten gaan zodat ze aan hun partner en hun kinderen kunnen vertellen hoe goed ze zijn op hun werk. Dat het elke dag beter gaat en hoe ze daarvoor gewaardeerd worden.

Piramide van Maslow

Maar om medewerkers zover te krijgen moet er aan een aantal voorwaarden worden voldaan. Denk maar eens aan de piramide van Maslow. Ze komen alleen toe aan zelfontplooiing (leren en groeien) als ze zich

• niet druk hoeven maken om hun huis, de boodschappen en de electriciteitsrekening (redelijk salaris),
• zich veilig voelen (hun baan),
• zich verbonden voelen met hun werk en collega’s en
• voldoende zelfvertrouwen hebben (zich gewaardeerd voelen).

Maar als je dat voor elkaar krijgt, kun je ze laten groeien en worden ze meer waard voor zichzelf, voor hun omgeving en voor de organisatie. Want continu verbeteren geldt niet alleen voor je processen, maar ook voor mensen. Als jij het toelaat dat je medewerkers elke dag zonder uitdaging hetzelfde kunstje doen en je ze uitgeblust en afgestompt van hun saaie werk naar huis laat gaan, hoeveel respect heb je dan voor ze?