Gelukkig! Medewerkers deugen.
| Mijn zoon zit op de koksopleiding en werkt in de keuken bij Café Colette in Haarlem. Een goede brasserie met heerlijk eten. Hij doet daar zijn stinkende best. Hij wil later zelf misschien wel chef worden van een knap restaurant.
En tegelijkertijd las ik vorige week een artikel over intrinsieke motivatie in De Correspondent, een digitale krant met mooie idealen en – heel vernieuwend – zonder adverteerders. Vandaag koppel ik die twee aan elkaar. Natuurlijk is er intrinsieke motivatie. Iedereen wil iets bijdragen. En jij als leidinggevende kan dat versterken of afbreken. Heel veel succes met je keuze. Ik zie je volgende week maandag, bij de nieuwe Lean Week-Up Call. |
Toen mijn zoon Sebas een paar weken geleden zijn handen verbrandde in het restaurant waar hij werkt, baalde hij ontzettend. Niet omdat het zoveel pijn deed (en dat deed het echt!), maar omdat hij niet kon werken.
Goed gesprek
Op een mooie herfstavond in de tuin vertelde hij me over zijn werk. Dat hij het zo gaaf vond. Dat Chef hem elke keer laat merken dat hij het goed doet, maar ook wanneer hij iets verkeerd doet. Dat Chef hem zoveel aandacht geeft, terwijl hij nog maar pas is begonnen met zijn opleiding. Dat hij gewaardeerd wordt en wat dat met zijn zelfvertrouwen doet.
Sebas wil echt heel erg graag een goede kok worden. Maar dat hij juist bij dìt bedrijf zijn stinkende best doet, komt niet door hemzelf. Bij zijn vorige baan is hij nooit zo bevlogen geweest. Nee, het komt door het gedrag van zijn chef. Een goede leider, die positieve motivatie, duidelijkheid en aandacht geeft.
Kick in the ass
De negatieve variant kennen we ook. Kijk maar eens naar Gordon Ramsay op TV. Natuurlijk heeft iedereen af en toe een “kick in the ass” nodig. Om weer in beweging, of weer op de goede weg te komen, bijvoorbeeld. Maar ik geloof er heilig in dat het beter is mensen te laten groeien, dan ze te kleineren.
Taylorisme
Gelukkig ben ik niet de enige die daarin gelooft. Maar er heerst in het westen – maar ook in het van oorsprong communistische oosten – een hardnekkig wantrouwen in mensen. Wat in schril contrast staat met de kijk op mensen binnen de Lean filosofie. Een prachtig artikel over intrinsieke motivatie is geschreven door Rutger Bregman in De Correspondent.
We blijken al zo’n honderd jaar geïndoctrineerd te zijn door de economische werken van Frederick Taylor, het zogenaamde Taylorisme.
Al die tijd zijn we opgevoed met het idee dat mensen zo weinig mogelijk willen werken voor zoveel mogelijk geld. En dat ze alleen met “wortel en stok” gemotiveerd kunnen worden. Dus met straf en (geldelijke) beloning.
Nou, ik heb echt betere ervaringen. Met aandacht, positieve feedback, een schouderklopje en af en toe een beetje duidelijkheid gaan mensen als de brandweer. En dit wordt bevestigd in het artikel in De Correspondent. Gelukkig! Medewerkers deugen gewoon.
Zou jij er misbruik van maken?
Maar als ik met managers praat over het loslaten van medewerkers en erin geloven dat ze het beste zullen doen, wordt me regelmatig gevraagd of er geen misbruik wordt gemaakt. Ik vraag dan terug: “Zou jij er misbruik van maken?”. Het antwoord is dan altijd: “Nee, natuurlijk niet.”
Hoe komt het dan dat mensen negatiever denken over anderen dan over zichzelf? Dat is raar, toch? Ook dat kun je vinden in het artikel in De Correspondent.
De keuze is aan jou
Ik zeg niet dat je alles maar goed moet vinden en dat je risico’s moet bagatelliseren. Een oud spreekwoord zegt: Vertrouw de mensen, maar sluit wel je auto af. In het algemeen zijn mensen betrouwbaar en van goede wil. En dat kun je met jouw gedrag cultiveren, maar ook wegschoffelen. De keuze is aan jou.
Ik heb er eerder over geschreven. Lees nog maar eens de blog over eigenaarschap van een paar weken geleden.
Waak ervoor
Helaas, voor die enkele uitzondering moet je nu eenmaal je beveiliging goed op orde hebben. Die enkeling die echt kwaad wil doen is in staat om catastrofes te veroorzaken. Dat is nu eenmaal niet anders. Maar waak ervoor om je medewerkers af te meten aan die enkele slechterik. Want daarmee doe je je hele team onrecht.
Ik ben blij dat Sebas zo’n goede Chef heeft en dat hij zo het positieve effect van waardering leert kennen. En ik ben nu al trots op hem, maar als Sebas later zelf chefkok is, zal ik hem nog meer waarderen als hij zijn mensen laat groeien, in plaats van klein maakt. Het goede voorbeeld krijgt hij nu al. Bedankt Chef!